Kenniscentrum Onteigeningen voor Overheden

18-12-2023

Met de aanstaande invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 ondergaat de procedure rondom onteigening aanzienlijke veranderingen. Deze veranderingen brengen aanzienlijke gevolgen met zich mee, zowel voor de betrokken inwoners als voor de overheden die dit instrument hanteren. Om de ambtelijke organisaties te ondersteunen bij het zelf nemen van onteigeningsbesluiten, gaat per 1 januari 2024 het Kenniscentrum Onteigeningen voor Overheden van start.

Tot op heden werden onteigeningsdossiers van gemeenten getoetst door de Kroon, die vervolgens het onteigeningsbesluit nam. Met de Omgevingswet nemen overheden zelf deze beslissingen. Gemeenten beschikken echter niet altijd over alle benodigde kennis, en aangezien Rijkswaterstaat niet langer namens de Kroon toetst, dreigt er kennisverlies.

Het advies van Hiemstra & De Vries, in opdracht van de VNG, samen met het Ministerie van BZK, de Unie van Waterschappen en het Interprovinciaal Overleg, resulteerde in de oprichting van het Kenniscentrum Onteigeningen voor Overheden.

Het centrum heeft voor de komende vijf jaar financiering en zal de volgende activiteiten uitvoeren:

  1. Online informatiepunt: Het Kenniscentrum biedt online informatie aan over de nieuwe onteigeningsprocedure volgens de Omgevingswet, waaronder de Praktijkgids Onteigenen voor Overheden met voorbeelddocumenten die overheden kunnen gebruiken.
  2. Kennisnetwerk: Het centrum organiseert een kennisnetwerk waar specialisten van verschillende overheden nieuwe kennis over onteigening ontwikkelen en ervaringen en jurisprudentie uitwisselen.
  3. Vraagbaakfunctie: Overheden kunnen het Kenniscentrum raadplegen voor vragen over de aanpak van een onteigening en de veranderingen op dit gebied door de Omgevingswet.
  4. Kwaliteitstoets: Overheden kunnen hun onteigeningsdossier laten toetsen door het Kenniscentrum als extra controle om vertraging door procedurele fouten te minimaliseren.