Lees meer over gebiedsontwikkeling Reevedelta in Kampen
KAMPEN, HARTELIJKE HANZESTAD AAN DE IJSSEL
De rol van gebiedsontwikkeling in de IJsseldelta: samenwerking, woningen en duurzame stedenbouw
Kampen is een prachtige gemeente met de historische Hanzestad aan de IJssel, de waterrijke omgeving en de levendige dorpsgemeenschappen. De gemeente Kampen ligt midden in Nationaal Landschap IJsseldelta: een mooi gebied om te voet, per fiets of over het water te genieten van de natuur en het landschap. Kampen, Wilsum, Zalk, Grafhorst, ’s-Heerenbroek, Mastenbroek, Kamperveen, IJsselmuiden en Reeve vormen samen de gemeente Kampen.
Kampen is een eeuwenoude Hanzestad. Die rijke geschiedenis is nog steeds zichtbaar. De magnifieke skyline langs de rivier de IJssel, de indrukwekkende poorten en de historische binnenstad met honderden monumenten geven de stad een authentieke uitstraling. Er is genoeg te ontdekken over het ontstaan en de ontwikkeling van de stad.
Kampen heeft historisch gezien een sterke band met water en bodem. Gelegen aan de monding van de IJssel en met de ligging aan de voormalige Zuiderzee, heeft water altijd een rol gespeeld in de ontwikkeling en het succes van de stad. Het beheersen en sturen van water was van oudsher van vitaal belang voor zowel de economie als de veiligheid van Kampen en de omliggende gebieden.
Havens, grachten en bruggen zijn gebouwd om de stad met en over het water te verbinden. De rol van water in de stad Kampen heeft veel invloed gehad op de handel, de economie, de stadsontwikkeling, cultuur en de identiteit van de stad. Vandaag de dag is water nog steeds een belangrijk element en een bron van inspiratie in Kampen. De waterkanten worden gebruikt voor recreatie, toerisme en stadsvernieuwing.
Reevedelta; wonen aan de nieuwe oevers van Kampen
In het kader van het programma Ruimte voor de Rivier is de bypass, het Reevediep, aangelegd. Deze nieuwe rivierarm zorgt ervoor dat bij hoog water niet al het water meer door de smalle IJssel bij Kampen hoeft te stromen. Het water van de IJssel kan door het Reevediep ten zuiden van Kampen via het Vossemeer en het Ketelmeer naar het IJsselmeer stromen. Door de aanleg van het Reevediep is een gebied ontstaan met veel nieuwe natuur en ruimte om een stadsfront te kunnen ontwikkelen aan het zuidwesten van de stad Kampen; Reevedelta. Aan de oevers van het Reevediep wordt de komende jaren een duurzame en veilige woonomgeving ontwikkeld waar wonen in en met de natuur voorop staat. Reevedelta is de plek waar je straks kunt wonen aan weids water met de natuur aan je voeten.
Reevedelta is een grootschalige gebiedsontwikkeling waar woningbouw, maatschappelijke voorzieningen, mobiliteit, duurzaamheid, water en bodemsturend samenkomen. Deze gebiedsontwikkeling is samengevat in de gebiedsvisie Reevedelta. Deze gebiedsvisie wordt naar verwachting voor de zomer van 2024 vastgesteld door de gemeenteraad van Kampen.
In Reevedelta worden in de komende tien tot vijftien jaar tenminste 3.600 woningen gebouwd in diverse buurten en wijken. Er zijn al enkele projecten in ontwikkeling, zoals het nieuwe dorp Reeve en de wijken Stationskwartier en Het Onderdijks. Projecten zoals de wijken Venekwartier en Oeverwal gaan in de komende jaren van start.
“Reevedelta is een gebiedsontwikkeling van formaat”
Wethouder Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen Jan Peter van der Sluis:
“In de afgelopen jaren is al volop gebouwd aan de aanleg van de spoorlijn, het station Kampen Zuid, winkelcentrum Stationskwartier, honderden woningen in de wijken Stationskwartier en Het Onderdijks en aan het nieuwe dorp Reeve. Tegelijk is het een prachtig gebied aan de oevers van het Reevediep waar veel mensen graag fietsen en wandelen. Maar het is nog lang niet af. Reevedelta is echt een gebiedsontwikkeling van formaat. De komende jaren zetten we met BPD, Consortium De Dijken, deltaWonen, provincie Overijssel en andere partners de schouders onder het afmaken van dit gebied.”
Gebiedsvisie Reevedelta
De afgelopen jaren is er hard gewerkt aan de gebiedsvisie Reevedelta. Deze gebiedsvisie is in nauwe afstemming met stakeholders opgesteld. Een belangrijk uitgangspunt in deze visie is een goede toekomstige leefomgeving creëren voor mens en dier met respect voor de ontstane deltanatuur met daarbij maatregelen voor de waterveiligheid. Leefbare gemeenschappen die zorgen voor connectie en verbinding maken onderdeel uit van de gebiedsvisie. Dit betekent dat verschillende maatschappelijke initiatieven of ondernemers zich kunnen gaan vestigen in Reevedelta. Bij deze leefbare gemeenschappen horen goede verbindingen op de bestaande infrastructuur en ook een doorontwikkeling van het Station Kampen-Zuid, dat ook in de gebiedsontwikkeling Reevedelta ligt. Door dit station is Reevedelta goed ontsloten en is er een directe treinverbinding met Zwolle, Lelystad en Amsterdam Centraal. Net zoals in de rest van Nederland is er in Kampen en de regio hieromheen veel vraag naar betaalbaar wonen. Hierin kan de gebiedsontwikkeling Reevedelta een grote bijdrage leveren door ten minste 3600 woningen aan de gemeente Kampen toe te voegen met een aanzienlijk deel “betaalbaar wonen”.
Subsidie, investeringen en samenwerking
Binnen deze gebiedsontwikkeling op grote schaal komen veel onderdelen samen; woningbouw, het verbeteren en versterken van de infrastructuur voor de fietser, voetganger, de reiziger met het openbaar vervoer en de auto. Ook het toevoegen van voorzieningen zoals scholen, een gezondheidscentrum, mogelijkheden voor recreëren en sporten zijn belangrijke onderdelen van de gebiedsontwikkeling Reevedelta. Dit vraagt om forse investeringen Daarom heeft de gemeente Kampen in 2023 een subsidieaanvraag voor de woningbouwimpuls en de MIRT aangevraagd en ook toegekend gekregen. Een mooie financiële toevoeging om ambitie versus betaalbaarheid in balans te kunnen houden. Naast deze investeringen is het ontwikkelen van woningbouw in samenwerking met de marktpartijen, BPD Ontwikkeling en Consortium De Dijken BV een onderdeel van betekenis binnen deze gebiedsontwikkeling. Binnen Reevedelta zijn de grondposities in handen van de gemeente Kampen en de marktpartijen. Van belang is om elkaar in het proces tot verdere formalisering in de samenwerking goed vast te houden en oog te houden voor de verschillende belangen. Ook met de toegekende subsidies blijft dit proces om te komen tot een samenwerking tussen partijen spannend en uitdagend en dan is het een grote uitdaging om de grondexploitatie financieel gezond te houden.
In een grootschalige gebiedsontwikkeling als deze is nauwe samenwerking met diverse stakeholders essentieel. Samenwerking en afstemming met de woningcorporatie, maatschappelijke instanties, Rijkswaterstaat, het waterschap en andere partijen, die zich bijvoorbeeld bezighouden met de natuur, zorgen samen voor een efficiënte en effectieve ontwikkeling van het gebied. Door gezamenlijke inzet en expertise kunnen de uitdagingen rondom de bouw van woningen de infrastructuur in combinatie met natuur worden aangepakt. Het creëren van een gezamenlijk belang is essentieel om de potentie van het gebied optimaal te kunnen benutten.
“We voorzien niet alleen in de grote behoefte aan woningen in een goede mix van betaalbare en duurdere woningen en bijbehorende voorzieningen in Kampen en in de regio. Gezien de grote druk op de woningmarkt willen we de woningen zo snel mogelijk ontwikkelen, met name in het betaalbare segment. Door slimme stedenbouw en innovatieve ontwerpen kunnen er op een efficiënte manier woningen worden gebouwd zonder concessies te doen aan de leefbaarheid en duurzaamheid. Dankzij een WBI subsidie van de Rijksoverheid kunnen we in de nieuwe wijken het Venekwartier en de Oeverwal, onderdeel van Reevedelta, zelfs versneld bouwen.”, aldus wethouder Van der Sluis. “We leveren ook een bijdrage aan de mobiliteitstransitie met de ontwikkeling van een regionale mobiliteitshub bij station Kampen Zuid. Reevedelta is niet voor niets een belangrijk sleutelproject voor de provincie Overijssel en onderdeel van de woondeal West-Overijssel.”
Klimaatrobuuste delta: water en bodem als basis voor landschap en stad
Meedeinen met de verandering van het klimaat is het motto van Reevedelta. Dit betekent dat er niet zoals in het verleden “gevochten’ wordt tegen het water en deze klimaatsverandering. Door slim in te zetten op een integraal watersysteem op verschillende schaalniveaus, waarbij het gebied werkt als een robuuste ‘spons’. Zo kan wateroverlast verminderd worden door buffercapaciteit te creëren. Ook droogte kan hierdoor worden tegengegaan door meer water in het gebied vast te houden. Daarnaast wordt veenverbranding beperkt of voorkomen door het waterpeil te verhogen. Zo ontstaat een klimaatrobuuste delta, waarin het water tot in de haarvaten wordt beleefd en omarmd.
Elisabeth Ekker, projectmanager Reevedelta Oost: “In nauwe samenwerking met het Waterschap Drents Overijsselse Delta onderzoeken we hoe we bodem en water sturend leidend kunnen laten zijn in ons stedenbouwkundig ontwerp. Dit betekent anders ontwerpen dan traditioneel. Dat vraagt om extra investeringen om een duurzame en waterbestendige infrastructuur op te zetten. Op de lange termijn biedt het voordelen. Daarom bekijken we de kosten op de lange termijn, zoals lagere onderhouds- en waterbeheerskosten, die uiteindelijk de aanvangsinvesteringen compenseren.”
In Reevedelta wordt gewerkt aan een robuuste groenstructuur, waardoor de biodiversiteit beschermd en versterkt wordt. Deze structuur is de basis voor een hoge natuur- en biodiversiteitswaarde. Er wordt doorgebouwd aan de bestaande landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten. Zo zijn de dijken, oude kreken, kolkgaten en rivierarmen een belangrijke basis voor de groenstructuur. Per deelgebied van Reevedelta worden bomen aangeplant. Het type beplanting gerelateerd aan de ondergrond.
Ook wordt op meerdere vlakken gezet om circulariteit waar mogelijk te integreren in het gebied. Het gaat dan om minder materiaalgebruik, hoogwaardig hergebruik en inzet van biobased bouwmaterialen.
Doorontwikkeling Station Kampen- Zuid
Het stationsgebied is een belangrijke entree voor Reevedelta en de stad Kampen. Onderzocht wordt of het station als dynamisch knooppunt versterkt kan worden door het stationsgebied uit te bouwen tot een mobiliteitshub voor de stad en regio. Een plek waar overstap naar ander vervoer wordt gefaciliteerd in een aantrekkelijke omgeving. Dit kan uitgevoerd worden dankzij de (MIRT) subsidie die door het Rijk is toegekend voor de ontwikkeling van een mobiliteitshub bij station Kampen-Zuid en de realisatie van fietstunnels, fietspaden en geluidswerende voorzieningen, als onderdeel van gebiedsvisie Reevedelta.
Het doel van de ontwikkeling van het station en stationsomgeving Kampen Zuid is een kwalitatief hoogwaardige stationsomgeving realiseren waarin de potentie van het gebied en de regionale functie van het station beter benut worden. Dit kan door de sociale veiligheid te verbeteren en een aantrekkelijkere stationsomgeving te maken. Daarnaast de lokale hubfunctie te versterken met meer voorzieningen, de regionale P+R functie van het station te verbeteren met een goede bereikbaarheid en aantrekkelijke alternatieve reismogelijkheden. Door verdichting en functiemenging in de wijk het Stationskwartier, krijgt de stationsomgeving een meer aantrekkelijk en stedelijk karakter en wordt hiermee ook het gebruik van het station gestimuleerd.
Voorjaarscongres VvG 5 juni 2024 in Kampen
Ben je nieuwsgierig geworden? Meer informatie over Reevedelta is te vinden op www.reevedelta.nl, ook zou je ervoor kunnen kiezen om rondgeleid te worden door Reevedelta tijdens het voorjaarscongres van de Vereniging van Grondbedrijven op 5 juni 2024.
“Duurzaamheid, leefbaarheid en innovatie spelen centrale rol in gebiedsontwikkeling”
Janneke Greveling, concernmanager fysiek domein bij de gemeente Kampen is trots op het feit dat het voorjaarscongres van de Vereniging van Grondbedrijven op 5 juni in Kampen plaatsvindt. “In Kampen staan we voor grote ruimtelijke opgaven. Er is daarom genoeg kennis en informatie te delen met vakgenoten. Ik beloof u een informatief programma waarin verschillende uitdagingen aan bod komen. Er komt een uitgebreid excursieprogramma met hierin onder andere aandacht voor de gebiedsontwikkeling Reevedelta. Een omvangrijke en unieke gebiedsontwikkeling. Duurzaamheid, leefbaarheid en innovatie spelen hierbij een centrale rol. Door te investeren in groene en klimaatbestendige infrastructuur, het gebruik van duurzame materialen en het creëren van een gezonde leefomgeving wordt er gebouwd aan een toekomstbestendige stad. Het betrekken van bewoners en andere stakeholders bij de ontwikkeling is van groot belang en zorgt voor een breed gedragen en inclusieve stad. Kortom, er is genoeg te vertellen en er is genoeg te zien. Ik heet u dan ook van u van harte welkom in Kampen!”.
